Alternatif Akım Motorları

Endüstriyel çalışmalarda elektrik enerjisinin %50sinden fazlası alternatif olarak üretilir,iletlir ve kullanılır.Alternatif akımın çok kullanılmasında en önemli faktör gerilimin yükseltilip alçaltılabilmesidir.Tahrikle kullanılan alternatif akım motorlarının önem sırası;

1)Asenkron Motor


2)Senkron Motor


3)Koll. Şönt Motor


4)A.A.Koll. Seri Motor

Senkron Motorlar

Bir doğru akım dinamosuna akım verdiğimizde dinamo aynen bir motor gibi çalışır.Aynı şekilde bir alternatörde akım alacağımıza akım verirsek bir motor gibi çalıştığı görülür.Bu motora senkron motor denir.Senkron motorların rotor kutupları doğru akımla beslenir.Bu akıma uyartım akımı denir.Normal uyartımla çalışan bir senkron motorda cosq=1 dir.Senkron motorlar şebekelerin güç katsayısının düzeltilmesinde çok kullanılırlar.Devir sayıları yükle hiç değişmez.Yol verme oldukça güç olduğu için devir sayısının hiç değişmemesi istenen yerlerde kullanılır.

Asenkron Motorlar

Devir sayıları yüke bağlı olarak düşen ve almış olduğu alternatif akım elektrik enerjisini dairesel mekanik enerjiye çeviren motorlara denir.Asenkron motorlar başlıca iki kısımdan meydana gelir.Stator ve rotor.Bunun dışında her elektrik motorunda bulunan yatak,kapak,mil,taşıma haması,bağlama klemensi gibi yardımcı parçalar vardır.

Stator, üzerinde oyuklar açılmış ince saçların paket haline getirilip üzerine üç fazlı bir sargı sarılması ile elde edilmiştir.Asenkron motorlarda rotor,kısa devre rotor (sincap kafesli),sargılı rotor (bilezikli) olmak üzere ikiye ayrılır.

Kısa Devre Rotorlu Asenkron Motor

Kısa devre rotorlu asenkron motorlarda rotor,stator gibi ince saçlardan yapılır.Rotor çevresine açılan oyuklara bakır çubuklar konur.Bu çubuklar rotorun iki yanından bakır halkalarla kısa devre edilirler.

Bazı motorlarda rotor çubukları ve kısa devre halkaları alüminyum dökümle elde edilir.Bu yapım şekli daha kolaydır.Kısa devre rotorun yapım şekli basit ve sağlamdır.Bu bakımdan rotorun arıza yapması hemen hemen imkansızdır.

Kısa devre rotorlu asenkron motora yol vermek;

-->Direkt Yol Vermek


-->Yıldız Üçgen Şalterle Yol Vermek


-->Stator Yol Vericisiyle Yol Vermek


-->Oto Transformatörle Yol Vermek


-->Avare Tertibatı ile Yol Vermek 

Sargılı Rotorlu Asenkron Motor

Rotora sarılan üç fazlı alternatif akım sargılarının uçları,aralarında yıldız veya üçgen bağlanırlar.Bağlantı rotor mili üzerindeki bileziklere verilir.Bu motorların ayrıca yol verme dirençleri vardır.Bilezik fırçalar aracılığıyla dışarı alınan rotor sargı uçları yol verme dirençleri üzerinden kısa devre edilmiştir.

Rotoru sargılı asenkron motora yol vermek;

Yol verme reostası direnci ile motorun rotor sargı direnci birbirine seri bağlanır.İlk anda reosta direnci tamamen devreye sokulur.Bu durumda motor direnci fazla olunca statorun şebekeden çekeceği akım azalır.Motor yol aldıktan sora direnç sürgü kolu ile yavaş yavaş devreden çıkartılır.Rotor sargıları kısa devre edilerek motorun normal yükü kaldırması sağlanır.Sonra ana şaltere basılır,yol verme reostasının kolu yavaş yavaş sola döndürülür,rotor kısa devre edilir.Motoru durdurmak için ana şalter açılır,yol verme reostasının kolu tekrar sağa alınır.